Moleculaire diagnostiek
Zorgverzekeraars hebben de maatschappelijke rol om de zorg betaalbaar te houden en, vanuit de wet- en regelgeving, gelijke toegankelijkheid tot kwalitatief goede zorg te garanderen voor alle verzekerden in Nederland. Om het testen op moleculair diagnostische targets nu én in de toekomst beschikbaar te houden voor de verzekerden, zetten zorgverzekeraars in op een actief beleid. De Commissie Beoordeling Add-on Geneesmiddelen (CieBAG) van ZN heeft hierbij een belangrijke rol.
Het beleid met betrekking tot moleculaire diagnostiek bij kanker leest u hieronder (versie mei 2023):
Toegankelijkheid moleculaire diagnostiek bij kanker
In de afgelopen decennia zijn de technologische ontwikkelingen op het gebied van moleculaire diagnostiek bij kanker en de behandelmogelijkheden, die hierop gebaseerd zijn, snel gegroeid. De vooruitzichten voor een oncologiepatiënt zijn hierdoor verbeterd, tegelijkertijd zijn er ook verschillen ontstaan in de toegankelijkheid tot deze nieuwe behandelingen. De oorzaken hiervan zijn:
1. Verschillen in de toepassing van moleculaire diagnostiek tussen de centra; bijvoorbeeld door verscheidenheid aan methoden en testen, de complexe interpretatie, het verschil in inzicht en expertise en/of de mogelijkheden tot financiering van de testen.
2. De portfolio voor systemische behandelmogelijkheden is niet gelijk in ieder ziekenhuis omdat er in sommige gevallen concentratie van zorg nodig is om de kwaliteit te borgen.
Insteek vanuit CieBAG voor MDx add-on prestaties
Het borgen van de kwaliteit, actualiteit en efficiëntie van moleculaire diagnostiek ten behoeve van de oncologische zorg is noodzakelijk gezien de toenemende complexiteit en variatie. Om te zorgen dat patiënten gelijke toegang hebben tot alle benodigde diagnostiek, (medicamenteuze) behandeling en advies, is de stellingname van de CieBAG dat deze in netwerk-verband dient plaats te vinden.
De eerder dit jaar gepubliceerde CieBAG-criteria voor MDx add-on prestaties zijn tijdelijk on-hold gezet vanwege het nog niet beschikbaar zijn van de kwaliteitsstandaard ‘Organisatie van moleculaire pathologie diagnostiek in de oncologie’. ZN behoudt zich de vrijheid voor om alsnog criteria op te stellen.
De CieBAG adviseert de individuele zorgverzekeraars om eigen beleid te ontwikkelen voor de add-on prestaties voor moleculaire diagnostische testen (MD-1 t/m MD5).
Hierbij zijn de volgende punten volgens de CieBAG belangrijk:
- Goede, gelijke toegang tot moleculaire diagnostiek en advies van Moleculaire Tumor Boards (MTBs);
- Goede, gelijke toegang tot deelname aan studies en compassionate use programma’s;
- Doelmatige inzet van moleculaire diagnostiek: kennisontwikkeling, personeel en opleiding;
- Snelle en doelmatige implementatie van nieuwe kennis en technieken (incl. het bespoedigen van snellere contracteringsafspraken en vergoedingen met en door individuele zorgverzekeraars);
- Creëren van een lerend zorgsysteem en de nodige infrastructuur en omgeving voor kennisverzameling, kennisdeling en implementatie;
- Bevorderen van “first time right” diagnostiek voor efficiëntie en minimale belasting voor de patiënt, door optimalisatie van de diagnostische keten.
De moleculair diagnostische testen die door de instelling worden uitgevoerd dienen te voldoen aan Stand van de Wetenschap en Praktijk om in aanmerking te komen voor vergoeding uit de basisverzekering.
Service Level Agreement (SLA) voor moleculaire diagnostiek voor solide tumoren
Zorgverzekeraars Nederland (ZN) heeft het initiatief genomen om een voorbeeld SLA op te stellen die door instellingen kan worden gebruikt om de betreffende netwerkafspraken ten behoeve van moleculaire diagnostiek vast te leggen.
Alhoewel er verschillende oncologische netwerken bestaan tussen de ziekenhuizen, verschilt de mate van samenwerking per netwerk, per ziekenhuis, per afdeling en per tumorsoort of zelfs het stadium van de ziekte. Om de variatie in de moleculaire diagnostiek en de behandeling te verminderen is het belangrijk dat er regionale netwerken zijn, die hun afspraken in een SLA hebben vastgelegd. Hieronder treft u een voorbeeld SLA, die door instellingen kan worden gebruikt om de betreffende netwerkafspraken ten behoeve van moleculaire diagnostiek vast te leggen.